Ochrona dzieci

Delegat Duszpasterski ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży

o. Przemysław Plata OSA
693-032-679 delegat.osa@gmail.com

Normy Ochrony Dzieci i Młodzieży oraz bezradnych w praktyce duszpasterskiej Polskiej Prowincji Zakonu Braci św. Augustyna

Wstęp

Wspólnota braci Polskiej Prowincji Zakonu Braci św. Augustyna (nazwa zwyczajowa: augustianie) jest w najwyższym stopniu zdeterminowana dbać o dzieci, młodzież i bezradnych dorosłych jako wyjątkowy dar Boga i przyszłość Kościoła, naszego Zakonu oraz całego społeczeństwa. Byliśmy, jesteśmy i będziemy zdeterminowani walczyć z każdym przejawem nadużyć względem dzieci, młodzieży i osób bezradnych, szczególnie w zakresie jakiejkolwiek formy nadużyć seksualnych. Poniższe normy i zasady prewencji obowiązują wszystkich zakonników, profesów czasowych, nowicjuszy, postulantów i naszych świeckich współpracowników we wszystkich ośrodkach duszpasterskich nam podległych.

Część I – Zasady ogólne

1. Jako Zakon przyjmujemy za swoje następujące dokumenty kościelne i państwowe określające zasady postępowania w przypadkach ewentualnych nadużyć seksualnych:

• • Kongregacja Nauki Wiary – Okólnik do Konferencji Episkopatów w sprawie opracowania „wytycznych” dotyczących sposobów postępowania w przypadku nadużyć seksualnych popełnionych przez duchownych wobec osób niepełnoletnich z 16.05.2011 r.
• • Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia, tekst przyjęty 8.10.2014 r., znowelizowany 6.06.2017 r.
• • Prewencja nadużyć seksualnych wobec dzieci i młodzieży i osób niepełnosprawnych w pracy duszpasterskiej i wychowawczej Kościoła w Polsce, tekst przyjęty 10-11.06.2014 r.
• Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim z 13.03.2018 r.
• Motu Proprio Ojca Świętego Franciszka Vos estis Lux mundi  z dnia 9.05.2019.
• Wszyscy zakonnicy poddani są również ustawodawstwu państwowemu określonymi w ustawach (Kodeks karny, tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1137; Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1749).
• Obowiązującą zasadą doboru osób, które w dziełach zakonnych sprawują pieczę nad dziećmi i młodzieżą, jest ich weryfikacja w rejestrze prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości na podstawie ustawy z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz.U. z 2016 r., poz. 862).

1. Naszym pragnieniem jest ochrona dzieci i młodzieży, oraz bezbronnych dorosłych zarówno w oparciu o treść art.30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym „przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka”, jak i w oparciu o ewangeliczną zasadę ochrony najmniejszych i najsłabszych oraz będące jej konsekwencją ustawodawstwo Kościoła Katolickiego.
2. Każde dziecko i młody człowiek, który został nam powierzony, ma prawo do:

1.  poszanowania własnej godności,
2.  zaspokojenia prawnie uzasadnionych potrzeb fizycznych i emocjonalnych,
3. swobody wypowiedzi,
4. przynależności np.do rodziny, grupy oraz do kontaktów i relacji
   społecznych,
5.  otrzymania wsparcia w rozwoju,
6. budowania i potwierdzania własnej tożsamości jako osoba,
7. poważnego traktowania zgłaszanych dorosłym problemów,
8. poczucia bezpieczeństwa i doświadczania miłości
9. ochrony przed wszelkimi formami dyskryminacji,
10. poznania oraz ochrony swoich praw i potrzeb.

Powyższe prawa są niezbywalne, a ich ograniczenia mogą wynikać tylko z norm prawnych, wykonalnych lub prawomocnych orzeczeń władzy sądowniczej, które mają na celu ochronę praw innych osób, a także ich życia, zdrowia oraz moralności społecznej.

Część II – Szczegółowe zasady postępowania

w pracy z małoletnimi

1. Z najwyższą atencją odnosimy się do nietykalności cielesnej osoby małoletniej. Wszelkie zachowanie noszące chociażby pozory aktów seksualnych podlega natychmiastowej interwencji. Jakiekolwiek pieszczoty, dotykanie okolic intymnych, pocałunki, oraz wszelkie inne zachowania – nawet w formie zabawy, które w naszej kulturze stanowią przekraczanie granic intymności, uznajemy za akty mogące wyrządzić szkodę osobie. Stosowanie jakichkolwiek kar cielesnych wobec dzieci i młodzieży jest niedopuszczalne.

2. Wszyscy wychowankowie mają prawo do równego traktowania. Nie wolno nikogo faworyzować tak słowem, jak i gestami, prezentami. Zasada ta dotyczy również aspirantów do życia zakonnego.

3. Zakonnicy augustiańscy oraz nasi świeccy współpracownicy w pracy z dziećmi i młodzieżą używają środków, metod i języka adekwatnego do wieku i rozwoju osoby małoletniej, unikając wulgaryzmów i erotyzacji. Częstowanie osób małoletnich tytoniem, alkoholem i innymi środkami psychoaktywnymi nie może być tolerowane. Nie tolerujemy również  ich zażywania przez osoby małoletnie.

3. Zakonnicy i inni opiekunowie osób małoletnich i bezradnych nie mogą pozostawać pod wpływem alkoholu lub środków psychoaktywnych w trakcie wykonywanych zadań opiekuńczo-wychowawczych.

4. Zgodnie z Konstytucjami naszego Zakonu wszystkie pomieszczenia mieszkalne braci są objęte klauzurą.  Oznacza to, że nie mogą w nich przebywać żadne osoby świeckie,   a szczególnie osoby małoletnie. Zasada ta obejmuje również wyjazdy integracyjne. Zakonnik powinien mieć zabezpieczony własną strefę wypoczynku. Jeżeli dobro małoletniego wymaga indywidualnego spotkania z wychowawcą, spotkanie to nie może odbywać się w warunkach odizolowanych. .

5. 6. Jakiekolwiek prezentowanie osobom małoletnim treści erotycznych, pornograficznych oraz zawierających sceny przemocy za pomocą jakiegokolwiek urządzenia jest aktem nadużycia zaufania wobec osoby.

7. W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat płciowości zakonnicy i świeccy współpracownicy powinni wykazywać się delikatnością i roztropnością

8. Jako nadużycie traktujemy przesyłanie osobie małoletniej lub bezradnej za pomocą jakiegokolwiek urządzenia treści mających podtekst seksualny, naruszających intymność lub pozwalających przypuszczać, że autor tych treści ma na celu rozbudzenie emocjonalne tej osoby, bądź doprowadzenie do jakichkolwiek czynności seksualnych. Zakonnikom nie wolno także angażować się w sposób zaborczy w prywatne życie osoby małoletniej.

9. Dzieci i młodzież mają prawo do prywatności. Z tej racji nie wolno naruszać tajemnicy korespondencji małoletnich, ani robić im zdjęć lub filmować bez zgody rodziców lub prawnych opiekunów, a tym bardziej zamieszczać ich w mediach społecznościowych.

10. Nie wolno wyręczać dzieci i młodzieży w czynnościach natury osobistej. Jeżeli wychowankowie, z racji wieku, bądź fizycznych ograniczeń, nie są w stanie wykonać takich czynności, pomocy powinni udzielać świeccy wychowawcy, najlepiej tej samej płci i poinformowaniu o takiej konieczności ich opiekuna.

11. Nie ma przyzwolenia na agresję fizyczną oraz przemoc psychiczną (emocjonalną) pomiędzy małoletnimi. Każdy taki przypadek wymaga natychmiastowej reakcji ze strony wychowawcy.

12. Żaden zakonnik, czy też nasz świecki współpracownik nie ma prawa zabierać małoletnich na samodzielne wyjazdy bez zgody rodziców lub prawnych opiekunów. Na wyjazdy grupowe małoletnich należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub prawnych opiekunów. Podczas wyjazdu rodzice mają prawo do ciągłego kontaktu ze swoim dzieckiem oraz ich opiekunem. Stosujemy zasadę dbania o odpowiednią ilość wychowawców, proporcjonalną do liczby uczestników (jeden opiekun na dziesięcioro uczestników) i uwzględnienia płci uczestników.

13.Organizatorzy jakichkolwiek zajęć wychowawczych z dziećmi i młodzieżą są odpowiedzialni za ochronę danych osobowych podległych mu osób.

14. Nasze klasztory, parafie i organizacje kościelne, zapewniające małoletnim dostęp do Internetu, są zobowiązane wdrożyć środki bezpieczeństwa (w szczególności zainstalować i aktualizować oprogramowanie zabezpieczające) uniemożliwiające dostęp do treści stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju (w tym treści erotycznych,  czy przemocy pod różnymi postaciami).

Cześć III – Zgłoszenia ewentualnych nadużyć

1. Podobnie jak wiele innych diecezji i zakonów w Polsce, wyznaczyliśmy Delegata Duszpasterskiego do ochrony dzieci, młodzieży i dorosłych bezradnych. Osoba ta jest odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o wykorzystywaniu seksualnym nieletnich przez duchownego oraz za wskazywanie pomocy psychologicznej, prawnej i duszpasterskiej. Każda osoba, która zostałaby lub została skrzywdzona przez zakonnika naszego Zakonu, lub naszego świeckiego współpracownika, albo posiada ma wiedzę na temat takiej krzywdy, proszona jest o kontakt z delegatem duszpasterskim. Aktualnie naszym delegatem duszpasterskim jest o. Przemysław Plata, OSA, STD, tel. + 48 693 032 679; adres email:  delegat.osa@gmail.com O. Przemysław został przeszkolony do tych zadań przez Centrum Ochrony Dziecka (Centrum Ochrony Dzieci). W przypadku wymagającym interwencji prawnej, koordynator, którego obowiązkiem jest wdrożenie niezbędnych procedur prawnych, zostanie powołany ad hoc.
2. W naszej Prowincji zaakceptowaliśmy procedury, które muszą zostać wdrożone w przypadku, gdyby do jakiegoś zakonnika zgłosiła się osoba składająca skargę na domniemane przestępstwo wykorzystywania seksualnego. W ramach tych procedur należy:

1. Wysłuchać uważnie i z empatią  domniemanej ofiary lub świadka;
2. Zaproponować pomoc, którą można uzyskać od naszego Delegata Duszpasterskiego ds. Ochrony ofiar przemocy seksualnej;
3. Zaproponować współpracę z policją i prokuratorem;
4. Zawsze informować domniemaną ofiarę, że zgodnie z prawem polskim i aktualnie obowiązującym prawem kościelnym naszym obowiązkiem jest poinformowanie władz cywilnych o domniemanym przestępstwie, niezależnie od tego, czy dana osoba nie chce pozwać sprawcy.

Kraków, 21 maja 2019

o. Wiesław Dawidowski, OSA
Przełożony Prowincji

o. Piotr Lamprecht, OSA
Sekretarz Prowincji